ارزیابی متغیرهای موثر بر پتانسیل آب زیرزمینی بر اساس تحلیل حساسیت (بررسی موردی: دشت قروه-دهگلان)

نویسندگان

  • امید رحمتی دانشجوی دکتری دانشگاه لرستان، دانشکدة کشاورزی، خرم آباد
  • محمد مهدوی استاد دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
چکیده مقاله:

آب زیرزمینی به‌عنوان یکی از با ارزش‌ترین منابع طبیعی  نقش بسیار مهمی در تأمین نیاز آبی به‌ویژه درمناطق خشک دارد. در این پژوهش، به‌منظور تحلیل حساسیت متغیر‌های موثر در پیش‌بینی پتانسیل آب زیرزمینی در روش‌های تصمیم‌گیری چند‌معیاره (MCDA) از متغیرهای سنگ‌شناسی، بارندگی، تراکم زهکشی، تراکم خطواره و شیب زمین در قالب یک مطالعۀ موردی در دشت قروه-دهگلان استفاده شد. وزن نرمال‌شده این متغیر‌ها بر اساس مقایسه‌های زوجی روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) مبتنی بر بردار ویژه تعیین گردید. پس از تهیه نقشه پیش‌بینی پتانسیل آب زیرزمینی اعتبارسنجی مدل با استفاده از نتایج آزمایش پمپاژ 20 حلقه چاه در منطقه مورد بررسی انجام شد. تحلیل حساسیت متغیرهای موثر در پیش‌بینی پتانسیل آب زیرزمینی با استفاده از روش حذفی انجام گرفت و در نهایت دقت نقشه‌ها ارزیابی گردید. نتایج تحلیل حساسیت نشان داد که همه متغیرهای مورد‌نظر دارای تأثیر مثبت در دقت پیش‌بینی پتانسیل آب زیرزمینی بوده و به ترتیب بیشترین و کمترین دقت پیش‏بینی مربوط به حالت‌های حضور تمام متغیر‌ها (85 %) و حذف متغیر سنگ‌شناسی از مجموعه لایه‌های تصمیم‌گیری (60 %) بود. بنابراین متغیر سنگ‌شناسی از طریق تاثیر بر روی ویژگی‌های فیزیکی از جمله تراکم خطواره و گسل، نفوذ‌پذیری و تراوایی بیشترین تأثیر را  روی دقت پیش‌بینی پتانسیل آب زیرزمینی دارد. همچنین نتایج نشان داد که متغییر‌های بارندگی و شیب با وجود تغییر اندکی که در یک دشت دارند، در مقدار دقت پیش‌بینی پتانسیل آب زیرزمینی مؤثر هستند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی کارایی روش تحلیل سلسله مراتبی در پیش‌بینی پتانسیل آب زیرزمینی (مطالعۀ موردی: دشت قروه-دهگلان)

تعیین پتانسیل منابع آب زیرزمینی با توجه به نیاز روز­افزون کشور ایران به آب، امری ضروری و اجتناب­ناپذیر تلقی می­گردد. در این پژوهش، به منظور ارزیابی کارایی روش تحلیل سلسله مراتبی در شناسایی مناطق دارای پتانسیل آب زیرزمینی، از پارامتر­های سنگ­شناسی، بارندگی، تراکم زهکشی، تراکم خطواره و شیب زمین در قالب مطالعه­ای موردی در دشت قروۀ دهگلان استفاده شد. نظر ده کارشناس برای مقایسات جفتی این پارامتر­ها...

متن کامل

اثرات سیاست سهمیه‌بندی آب بر مصرف آب‌های زیرزمینی در دشت قروه-دهگلان

بروز مشکلات کم‌آبی در دهه‌های اخیر بیشتر کشورها را به اتخاذ سیاست‌های نو در ارتباط با مدیریت تقاضای آب به جای مدیریت عرضه آب سوق داده است. مطالعه‌ی حاضر تلاش می‌کند به تحلیل اثرات سهمیه‌بندی آب آبیاری بر روی الگوی کشت و سود ناخالص در دشت قروه–دهگلان بپردازد. مدل برنامه‌ریزی ریاضی مثبت (PMP) و رهیافت تابع تولید با کشش جانشینی ثابت (CES) به منظور تحلیل داده‌ها استفاده شد. داده‌های مورد نیاز این پ...

متن کامل

ارزیابی ارتباط کاربری اراضی و آلودگی نیترات منابع آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت قروه-دهگلان واقع در استان کردستان)

آلوده‌شدن منابع آب زیرزمینی به نیترات به یکی از نگرانی‌های مهم در اکثر دشت‌های ایران تبدیل شده است. اولین قدم در برنامه‌ریزی و اجرای طرح‌های جلوگیری و کنترل آلودگی، شناسایی منشاء آلودگی است. این پژوهش با هدف بررسی وضعیت آلودگی نیترات آب زیرزمینی و تعیین اثر کاربری اراضی بر آن انجام شده است. به همین منظور داده‌های غلظت نیترات آب زیرزمینی 93 چاه مربوط به مهر ماه سال 1391 از شرکت آب منطقه‌ای استان...

متن کامل

بررسی و ارزیابی تغییرات مکانی متغیر‌های کیفی آب زیرزمینی جنوب دشت قروه و دهگلان با استفاده از روش‌های زمین آمار

در سال­های اخیر استفاده بیش از حد از آب­های زیرزمینی سبب افت سطح ایستابی و کاهش کیفیت آب­های زیرزمینی شده است. بنابراین بررسی کیفی منابع آب زیرزمینی جهت مدیریت بهره­برداری منابع آب و تعیین الگوهای کشت بهینه و اقتصادی ضروری است. روش­های زمین­آمار از ابزارهای مناسب و پرکاربرد برای پایش متغیرهای کیفی هستند. در این راستا تغییرات مکانی متغیرهای کیفیNa+ ،TH ،EC ،SAR ،Cl- ،SO<sub...

متن کامل

ارزیابی ارتباط کاربری اراضی و آلودگی نیترات منابع آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت قروه-دهگلان واقع در استان کردستان)

آلوده شدن منابع آب زیرزمینی به نیترات به یکی از نگرانی های مهم در اکثر دشت های ایران تبدیل شده است. اولین قدم در برنامه ریزی و اجرای طرح های جلوگیری و کنترل آلودگی، شناسایی منشاء آلودگی است. این پژوهش با هدف بررسی وضعیت آلودگی نیترات آب زیرزمینی و تعیین اثر کاربری اراضی بر آن انجام شده است. به همین منظور داده های غلظت نیترات آب زیرزمینی 93 چاه مربوط به مهر ماه سال 1391 از شرکت آب منطقه ای استان...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 3  شماره 5

صفحات  1- 13

تاریخ انتشار 2015-03-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023